Minimalny podatek dochodowy | CIT-8

Minimalny podatek dochodowy

Oprócz podatku CIT, w 2024 r. (pierwotnie w 2023 r., jednak termin ten został przesunięty) podatnicy muszą przygotować się do zapłaty - podatku minimalnego. Jego wymiar dotyczy podmiotów o niskich dochodach i relatywnie wysokich kosztach, które ograniczają wartość przychodu, czyli tego, co faktycznie było przez podmiot otrzymane lub postawione do jego dyspozycji z działalności operacyjnej (sprzedaży towarów, usług).

Podatku minimalnego nie opłacają podatnicy podatku dochodowego od osób fizycznych - PIT. Nie płacą go nie tylko, gdy prowadzą działalność na podstawie KPiR lub ryczałtu, lecz również w sytuacji, gdy zobowiązani są do prowadzenia pełnych ksiąg rachunkowych. Nie zapłacą go również spółki, których wspólnicy są wyłącznie podatnikami PIT (spółka cywilna, spółka jawna, która podlega pod PIT ze względu na charakter swoich udziałowców, spółka partnerska).

Podstawową cechą podatku minimalnego jest możliwość odliczenia jego wysokości od podatku CIT w kolejnych latach, niezależnie czy podatek ten wynika w jednostce przychodów kapitałowych, czy też przychodów innych niż kapitałowe. Odliczenia dokonuje się w zeznaniu za kolejno następujące po sobie 3 lata podatkowe następujące bezpośrednio po roku, w którym podatnik wpłacił minimalny podatek dochodowy. Brak podatku przez ten okres powoduje, że podatnik nie może go odliczyć. Oczywiście nie ma możliwości, aby podatku minimalnego nie płacić licząc, że w kolejnym roku wystąpi zysk i się kompensuje - brak zapłaty spowoduje naliczenie odsetek za zwłokę.

Odliczenie zapłaconego padatku może być zastosowane zarówno w sytuacji, gdy przez te kolejne 3 lata podatnik posiada dochód do 2% ( i musi ponownie opłacać podatek minimalny), jak i w sytuacji, gdy jego dochód w tych latach przekracza ten 2% i podatek minimalny już w tych kolejnych latach nie występuje.

Prawo odliczenia oznacza, że jeśli podatnik w ciągu 3 lat osiągnie zysk, to podatek minimalny wynosić będzie efektycznie 0 zł (bo odlicza się go od podatku do zapłaty, więc efektywnie 100% zapłaconego podatku staje się następnie odliczeniem podatkowym). Jeśli zysk nie wystąpi - trzeba się liczyć z efektywnym kosztem podatkowym.

Podatek minimalny znajduje zastosowanie dla przychodów uzyskanych od 1 stycznia 2022 r. W przypadku gdy rok podatkowy podatnika jest dłuższy albo krótszy niż 12 miesięcy, kwotę limitu 3 mln zł, oblicza się mnożąc kwotę 250 000 zł przez liczbę rozpoczętych miesięcy roku podatkowego podatnika. W pozostałym zakresie obliczenie podatku minimalnego należy stosować.

e-Sprawozdanie finansowe wysyłka online do eKRS i KAS za 2022 w najnowszej wersji (v1-2)
e-Sprawozdania finansowe w najnowszej wersji (v1-2) i e-Deklaracje CIT-8 przygotujesz i e-wyślesz w module programu fillup, w którym znajdziesz także e-deklaracje CIT oraz inne druki, formularzy oraz wzorów pism i umów, związane z zamknięciem roku podatkowego. CIT-8 i e-Sprawozdania finansowe w fillup działa, jak Księgowa chciała. Sprawdź!
Wyślij elektronicznie CIT-8 do e-deklaracje.gov.pl i e-Sprawozdanie finansowe do e-KRS i KAS online »

Wysokość podatku minimalnego

Jeśli okaże się, że podatek trzeba płacić (spełnione kryterium co do podmiotu oraz co do wysokości straty lub dochodu), należy obliczyć wysokość podatku. Jego wartość wynosi 10% podstawy opodatkowania, którą ustala się jako sumę czterech grup wartości:

1. kwoty odpowiadającej 1,5% wartości przychodów ze źródła przychodów innych niż z zysków kapitałowych osiągniętych przez podatnika w roku podatkowym oraz
2. kosztów finansowania dłużnego poniesionego na rzecz podmiotów powiązanych - w wartości przekraczającej kwotę współczynnika, obliczonego jako 30% różnicy między przychodami jednostki (z wyłączeniem jedynie przychodów odsetkowych) a kosztami jednostki (z wyłączeniem kosztów amortyzacji i kosztów finansowania dłużnego) oraz
3. kosztów o wartości przekraczającej o 3 mln zł kwotę wyliczoną wzorem, gdzie podstawą kwoty jest 5% różnicy przychodów (poza przychodami z odsetek) i kosztów (poza kosztami amortyzacji i kosztami odsetek).

Dla powyższej grupy wydatków chodzi o następującą sumę kosztów poniesionych na rzecz podmiotów powiązanych lub z rajów podatkowych - z tytułu usług niematerialnych (doradczych, badania rynku, usług reklamowych, zarządzania i kontroli, przetwarzania danych, ubezpieczeń, gwarancji i poręczeń oraz świadczeń o podobnym charakterze), opłat i należności za korzystanie lub prawo do korzystania z praw lub wartości niematerialnych i prawnych, kosztów przeniesienia ryzyka niewypłacalności dłużnika z tytułu pożyczek, innych niż udzielonych przez banki i spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe, w tym w ramach zobowiązań wynikających z pochodnych instrumentów finansowych oraz świadczeń o podobnym charakterze

Od tak obliczonej podstawy opodatkowania odlicza się wszelkie te obniżenia, które w danym roku obniżają podstawę opodatkowania podatnika z wyjątkiem ulgi za złe długi, tzn, z tytułu nierzetelnych płatności.

Podstawa opodatkowania obniżana jest również o wartość dochodów, które są uwzględniane w kalkulacji dochodu zwolnionego z podatku, uzyskiwanych z tytułu działalności w specjalnej strefie ekonomicznej lub określonej w decyzji o wsparciu, o której mowa w ustawie z dnia 10 maja 2018 r. o wspieraniu nowych inwestycji.

Podatnik może wybrać uproszczony sposób ustalania podstawy opodatkowania stanowiącej kwotę odpowiadającą 3% wartości osiągniętych przez podatnika w roku podatkowym przychodów ze źródła przychodów innych niż z zysków kapitałowych, przy czym o wyborze takiego sposobu ustalania podstawy opodatkowania podatnik informuje w zeznaniu CIT-8 składanym za rok podatkowy, za który dokonał takiego wyboru.

Podmioty, które nie płacą podatku minimalnego

Z obowiązku zapłaty wyłączeni zostali podatnicy:

1. w roku podatkowym, w którym rozpoczęli działalność, oraz w kolejno następujących po sobie dwóch latach podatkowych, następujących bezpośrednio po tym roku podatkowym (wyjątkiem są przekształcenia podmiotu);
2. będących przedsiębiorstwami finansowymi
3. jeżeli w roku podatkowym uzyskali przychody niższe o co najmniej 30% w stosunku do przychodów uzyskanych w roku podatkowym bezpośrednio poprzedzającym ten rok podatkowy;
4. spółki płaskie co do struktury udziałowców, tj. których udziałowcami, akcjonariuszami albo wspólnikami są wyłącznie osoby fizyczne i jeżeli podatnik nie posiada udziałów (akcji) w kapitale innej spółki, tytułów uczestnictwa w funduszu inwestycyjnym lub w instytucji wspólnego inwestowania, ogółu praw i obowiązków w spółce niebędącej osobą prawną oraz innych praw majątkowych związanych z prawem do otrzymania świadczenia jako założyciel (fundator) lub beneficjent fundacji, trustu lub innego podmiotu albo stosunku prawnego o charakterze powierniczym,
5. wykonujący szczególny charakter działalności (np. działalność lecznicza, wydobycie kopalin).

Kryterium niskich dochodów lub straty podatkowej

Podatek minimalny zapłacą wyłącznie podatnicy, którzy:

1. ponieśli stratę ze źródła przychodów innych niż z zysków kapitałowych albo
2. osiągnęli udział dochodów ze źródła przychodów innych niż z zysków kapitałowych, w przychodach innych niż z zysków kapitałowych w wysokości nie większej niż 1% (od 2023 r. 2%).

W efekcie podatnik musi:

1. wydzielić przychody z zysków operacyjnych i wszystkich pozostałych innych niż zyski kapitałowe i ustalić ich łączną wartość,
2. wydzielić wartość kosztów przypisanych w danym roku do przychody z zysków operacyjnych i wszystkich pozostałych innych niż zyski kapitałowe,
3. z grupy kosztów wyłączyć koszty wynikające z nabycia lub ulepszenia środków trwałych, a także kosztów odpisów amortyzacyjnych z tytułu tych środków trwałych (wyłączeniu podlegać mają jedynie koszty środków trwałych, natomiast nie odejmuje się wydatków na wartości niematerialne i prawne),
4. wynik określić jako stratę (koszt 2-3 jest niższy niż przychód z pkt 1); strata = podatek minimalny
5. jeśli wynik z pkt 4 jest dodatni (nie wystąpiła strata) określić czy udział dochodów (wynika pkt 4) w przychodach (pkt 1) nie przekracza 2% (kalkulacja udział = dochód x 100/przychód); udział dochodu do 2% łącznie z 2% = podatek minimalny; nie przewiduje się zasad zaokrągleń, w efekcie każdy wynik powyżej 2% pozwala unikać podatku minimalnego.

Czy dotyczy mnie podatek minimalny - podmioty zobowiązane do zapłaty

Podatek minimalny dotyczy dwóch grup podmiotów:

1. spółek będących podatnikami CIT i posiadających siedzibę lub zarząd w RP, tj:
   • spółek posiadających osobowość prawną, w tym też spółki europejskiej,
   • spółek kapitałowych w organizacji,
   • spółek:
   • komandytowych i spółek komandytowo-akcyjnych,
   • jawnych, jeżeli wspólnikami spółek jawnych nie są wyłącznie osoby fizyczne oraz spółka jawna nie złoży informacji o podatnikach podatku dochodowego od osób prawnych, oraz o podatnikach podatku dochodowego od osób fizycznych posiadających, bezpośrednio lub za pośrednictwem podmiotów niebędących podatnikami podatku dochodowego, prawa do udziału w zysku tej spółki, o którym mowa odpowiednio w art. 5 ust. 1 albo o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2020 r. poz. 1426, z późn. zm.2) ), lub aktualizacji tej informacji informacji w terminie 14 dni, licząc od dnia zaistnienia zmian w składzie podatników.
2. podatkowych grup kapitałowych.

Podatek obejmuje również nierezydentów polskich, prowadzących działalność poprzez położony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej zagraniczny zakład.